De bureaucratische jungle in Duitsland breidt zich ongecontroleerd uit. Volgens het Duitse Federale Bureau voor de Statistiek heeft het aantal informatieverplichtingen voor bedrijven dit jaar een nieuw record bereikt.
In het privéleven is de staatsbureaucratie alomtegenwoordig. Of het nu gaat om het indienen van belastingen of het navigeren door het papierwerk waarmee huiseigenaren worden geconfronteerd, de staat werft routinematig zijn burgers in om zijn eigen administratieve werkzaamheden uit te voeren. In wezen verricht de burger een langdurig jaar Sociale Dienst in het bestuur—zonder compensatie, altijd onder de dreigende dreiging van wettelijke dwang.
Kafkaëske bureaucratie
In de economie heeft het openbaar bestuur kafkaëske eigenschappen aangenomen. Je hoeft niet langer door eindeloze, slecht verlichte gangen te dwalen om een administratieve marathon te overleven. Moderne bureaucratie komt nu in digitale vorm-maar blijft invasief van karakter, hand in hand met politiek om voortdurend nieuwe controlegebieden te creëren.
De kosten van dit systeem kunnen heel precies worden berekend in termen van de uren die bedrijven moeten besteden aan compliance.
Volgens recente gegevens van het Federaal Bureau voor de statistiek bedraagt de gedwongen “dienstbijdrage” van bedrijven aan de Duitse administratie nu 64,2 miljard euro per jaar. Dit omvat rapportage-en openbaarmakingsverplichtingen, documentatie en nalevingsvereisten—variërend van milieurapporten en werknemerstijdschriften tot machineveiligheidsprotocollen en verplichte deponeringen bij vakverenigingen. Bureaucratie overweldigt het werkelijke werk van bedrijven in een grove onevenredige mate.
De statistici in Wiesbaden gaven details: op 30 juni 2025 stonden Duitse bedrijven voor 12.427 verschillende rapportage-en documentatievereisten, afhankelijk van grootte en sector. Alleen al in de eerste helft van 2025 kwamen er nog eens 37 verplichtingen bij. Sinds 2018 zijn er bijna duizend nieuwe regels ingevoerd.
BSW als initiatiefnemer
Opmerkelijk is dat de Sahra Wagenknecht Alliantie (BSW)—een partij met een duidelijke socialistische stempel-kritiek heeft geuit op de overbelasting van het Midden-en kleinbedrijf door verplichte administratieve eisen. Ironisch genoeg is het de verzorgingsstaat—deze fundamenteel socialistische herverdelingsmachine—die een groot deel van de uitbreiding van de bureaucratie heeft aangedreven.
Ondernemers, freelancers en zelfstandigen hebben vrijwel geen zinvolle politieke pleitbezorgers. Ondanks een langdurige economische neergang en duidelijke overregulering, blijft Duitsland gevangen in een statistische mentaliteit die indirect de bureaucratie voedt. Bedrijven worden ingezet als een reserveleger, achter de kar van regelgeving gesleept, terwijl de bureaucratie zichzelf in stand houdt door zijn bereik en budgetten uit te breiden.
In Duitsland—en in grote lijnen in de hele Europese Unie—stuit deze expansie op weinig politieke weerstand. Integendeel, het is met de politiek samengevoegd tot één enkele machtsstructuur.
Programma ’s zoals de” groene transformatie ” genereren bergen documentatievereisten, die op bedrijven worden gedumpt totdat archiefkasten barsten. Het grenst aan het groteske dat een ideologie die losstaat van de economische realiteit bijna 2% van het BBP omzet in bureaucratische lasten—simpelweg om sociale en politieke visies in het economische proces te dwingen.
De ‘evergreen’ van “bureaucratie reductie”
Bureaucratie definieert precies de relatie tussen staat en Burger. En hier zitten we vast in een doodlopende straat.
“Bureaucratievermindering” is een van die eeuwige politieke slagzinnen die tijdens verkiezingscampagnes worden gebruikt om af te leiden van het kernprobleem. Politici in het hele partijsysteem—die lang geleden de administratieve staat veranderden in een verlengstuk van hun eigen macht-projecteren een beeld van activisme en reactievermogen, terwijl ze ervoor zorgen dat er nooit echte hervormingen plaatsvinden.
Het is absurd om tegen de achtergrond van een verslechterende arbeidsmarkt aan te nemen dat politici de publieke sector daadwerkelijk zouden terugdringen. Vandaag de dag zijn 5,5 miljoen mensen werkzaam in de Duitse ambtenarendienst—420.000 meer dan voor de COVID-lockdowns. Bureaucratie fungeert ook als een politieke banenbuffer, die zich isoleert tegen een dreigende werkgelegenheidscrisis. Ironisch genoeg verergert deze uitbreiding juist de crisis die het probeert te verdoezelen. Het resultaat: de Duitse economie kent al jaren geen productiviteitsgroei.
Een ommekeer in de VS
Ondertussen heeft President Donald Trump in de Verenigde Staten een ommekeer weten te bewerkstelligen. Op federaal niveau zijn ongeveer 100.000 overheidsbanen geschrapt – een duidelijk succes voor een beleid gebaseerd op deregulering en vrije markten. Een soortgelijke prestatie is te zien in Argentinië onder President Javier Milei, die een economische bloei veroorzaakte door deregulering en het ontketenen van marktkrachten.
De cijfers van het Federaal Bureau voor de statistiek weerspiegelen deze politieke trend, hoewel ze alleen directe kosten van administratieve naleving bevatten. De zogenaamde opportuniteitskosten-gederfde winsten, verloren investeringen en gemiste marktkansen—blijven buiten het grootboek. Vorig jaar schatte het Duitse Ifo-Instituut deze indirecte kosten op nog eens 80 miljard euro. Aangezien de belangrijkste administratieve lasten ongeveer 66 miljard euro bedragen, is er consensus over de schaal.
In totaal wordt Duitsland geconfronteerd met ongeveer 146 miljard euro aan directe en indirecte bureaucratische kosten. In feite verbrandt de staat ongeveer 3% van het BBP-bewijs van diepgaand politiek en administratief wanbeheer. Bovenal is het Brussel dat de nationale wetgevers onder druk blijft zetten met steeds diepere regelgevende regimes, waardoor verdere lagen van Binnenlandse bureaucratie worden gedwongen.
Schulden en nog meer schulden
De stijgende kosten van de bureaucratie lopen parallel aan de stijgende Duitse staatsschuld, die naar verwachting de komende jaren zal stijgen van 63% van het BBP naar 95%—ervan uitgaande dat Berlijn zelfs zulke enorme schuldprogramma ‘ s op de obligatiemarkten kan plaatsen.
De Duitse economie heeft haar internationale concurrentievoordeel verloren, gedreven door politieke ideologie die zich rechtstreeks vertaalt in regelgevingskosten. Bovenop dit dirigisme ligt een zelf toegebrachte energiecrisis, die samen de Duitse industriële basis verlamt.
De achteruitgang van de Duitse economie is het onvermijdelijke resultaat van decennia besteed aan het nieuw leven inblazen van socialistische ideeën—in dit geval, Eco-dirigiste fundamentele controle over belangrijke sectoren zoals energie en mobiliteit. Dat dit experiment zou mislukken, had duidelijk moeten zijn voor iedereen die bekend is met het historische verslag van centraal geplande systemen. Toch voelt deze mislukking voor veel Duitsers nog steeds als een nieuwe ontdekking.
Thomas Kolbe
About the author: Thomas Kolbe, a German graduate economist, worked as a journalist and media producer for clients from various industries and business associations. As a publicist, he focuses on economic processes and observes geopolitical events from the perspective of the capital markets. His publications follow a philosophy that focuses on the individual and their right to self-determination.
(Via: https://www.zerohedge.com/markets/germanys-bureaucratic-state-devours-3-gdp)
Over de auteur
